صنایع دارویی
سنتز مواد فعال دارویی (Active Pharmaceutical Ingredients – API Synthesis)
•واسطههای شیمیایی (Chemical Intermediates): این مواد شیمیایی به عنوان پایه برای تولید مواد فعال دارویی (API) عمل میکنند. واسطهها شامل ترکیباتی هستند که در مراحل میانی تولید مواد دارویی به کار میروند و برای تضمین کیفیت بالا باید خلوص بالایی داشته باشند .
•کاتالیستهای شیمیایی (Chemical Catalysts): این کاتالیستها برای تسریع واکنشهای شیمیایی در فرآیند سنتز API به کار میروند و به افزایش بهرهوری تولید کمک میکنند .
•اسیدها و بازها (Acids and Bases): اسیدها و بازهای قوی برای تنظیم pH در فرآیندهای سنتز به کار میروند و نقش مهمی در تعادل شیمیایی واکنشها دارند.
•حلالها (Solvents): حلالهای آلی و معدنی در فرآیندهای جداسازی، خالصسازی و کریستالیزاسیون APIها استفاده میشوند. استفاده از حلالهای ایمن و با کیفیت بالا برای تضمین خلوص داروها ضروری است .
فرمولاسیون دارویی (Pharmaceutical Formulation)
•مواد پرکننده (Fillers): این مواد برای حجمدهی و بهبود خواص فیزیکی داروها به کار میروند. مواد پرکننده مانند لاکتوز و سلولز به قرصها و کپسولها اضافه میشوند تا تولید آنها تسهیل شود.
•مواد بایندر (Binders): این مواد به عنوان عوامل اتصالدهنده در فرمولاسیون قرصها عمل کرده و از تجزیه داروها جلوگیری میکنند.
•پلاستیسایزرها (Plasticizers): پلاستیسایزرها برای بهبود انعطافپذیری پوششهای دارویی به کار میروند و از شکنندگی قرصها جلوگیری میکنند .
مواد پوششدهنده (Coating Agents): این مواد برای محافظت از داروها در برابر رطوبت، هوا و نور به کار میروند. پوششدهندههایی مانند هیدروکسیپروپیلمتیلسلولز (HPMC) و پلیاتیلنگلایکول (PEG) بهبود پایداری و کنترل انتشار داروها را فراهم میکنند .
کنترل کیفیت و مواد نگهدارنده (Quality Control and Preservatives)
•نگهدارندههای ضدمیکروب (Antimicrobial Preservatives): این مواد برای جلوگیری از رشد میکروبها و قارچها در محصولات دارویی مایع استفاده میشوند. بنزالکونیوم کلراید و پارابنها از جمله نگهدارندههای رایج در این دسته هستند .
•نگهدارندههای آنتیاکسیدان (Antioxidant Preservatives): این مواد برای جلوگیری از اکسیداسیون و تجزیه مواد دارویی فعال به کار میروند. آنتیاکسیدانهایی مانند آسکوربیک اسید و توکوفرول به حفظ پایداری داروها کمک میکنند .
اتانول و ایزوپروپانول (Ethanol and Isopropanol): این حلالها برای تمیز کردن و ضدعفونی کردن تجهیزات تولید دارو استفاده میشوند و تضمین میکنند که هیچ آلودگیای در فرآیند تولید دخالت نکند.
بستهبندی و پایدارسازی (Packaging and Stabilization)
•پلیمرهای بستهبندی (Packaging Polymers): پلیمرهایی مانند پلیاتیلن ترفتالات (PET) و پلیپروپیلن برای بستهبندی داروها استفاده میشوند تا از ورود رطوبت و هوا جلوگیری کنند و داروها را در برابر آلودگیهای محیطی محافظت کنند.
•مواد پوششدهنده (Coating Materials): پوششهای محافظتی برای جلوگیری از تجزیه داروها در معرض نور و رطوبت به کار میروند .
سیلیکا ژل (Silica Gel): جاذبهای رطوبت برای جلوگیری از تجزیه داروها و حفظ پایداری طولانیمدت آنها استفاده میشوند. این مواد در بستهبندی داروها برای جلوگیری از جذب رطوبت به کار میروند .
محیط زیست و پایداری (Environment and Sustainability)
پلیمرهای زیستتخریبپذیر (Biodegradable Polymers): این پلیمرها برای تولید داروهای رهایش کنترلشده و بستهبندیهای سازگار با محیط زیست استفاده میشوند. استفاده از این مواد به کاهش اثرات زیستمحیطی محصولات دارویی کمک میکند .
مواد شیمیایی بازیافتی (Recyclable Chemicals): مواد شیمیایی قابل بازیافت در فرآیندهای تولید دارو به کار میروند تا از هدررفت منابع جلوگیری شود و اثرات منفی زیستمحیطی کاهش یابد